[Resumen extraído del prólogo realizado a la obra por Francisco Fernández Rei]

A presente monografía é o resultado de vinte anos de continuas visitas de Costas á zona para recoller material, que foi dando a coñecer nun bo quiñón de relatorios e de artigos, agora revisados, actualizados e agrupados nos diversos capítulos deste libro co que demostra que nada do que se refire ó Val do Ellas lle é alleo. Debulla con paixón e claridade expositiva, entre outros aspectos, a onomástica e a historia do galego na zona (con atención especial á toponimia), dá hipóteses sobre a mantemento da fala e a súa polémica adscrición lingüística e fai unha completa caracterización fonética, morfosintáctica e léxica, para rematar cunha análise da situación sociolingüística e da urxente necesidade de codificación destas falas para o que propón unha solución “á galega” [...]. Non separa o estudo lingüístico dos temas socias e legais, non escapa dos aspectos políticos, polo que o libro se abre cun longo capítulo sobre o contexto lexislativo e político de todas as linguas minorizadas de España, onde se atende a situación do galego, do vasco e do catalán nos seus diversos territorios e tamén a situación doutras linguas españolas que moita xente ignora a súa existencia, como ocorre co asturiano, aragonés, aranés, portugués, árabe e tamazig; e a seguir estuda a lexislación lingüística ignorada, particularmente a Carta Europea das Linguas Rexionais Minorizadas e a súa importancia para a normalización do galego de Galicia, mais tamén para o galego estremeiro e do Val do Ellas (p. 9).