[Resumo procedente da fonte orixinal]

Galego e portugués modernos son linguas románicas que manteñen un alto grao de afinidade lingüística, ao punto de non faltar quen postule que se trata de dúas variedades diferentes da mesma unidade, unha apreciación esta que contrasta coa percepción de ambas as comunidades de falantes, que senten a facilidade de intercomprensión mais non se identifican como usuarios da mesma lingua. Nesta contribución analízanse as bases desta afinidade e desta diverxencia na fachada atlántica da península ibérica, desde un punto de vista histórico e xeolectal. Tómase como base para a exposición os trazos seleccionados por Cintra (1971) para elaborar o mapa dos dialectos do portugués europeo, aos que se incorpora a información pertinente sobre as variantes galegas correspondentes. Móstrase a continuidade nun eixe atlántico dentro do bloque galego-portugués (hispánico occidental) —co seu gradiente N > S e a súa inversión cando se produce a regresión— e mais como, co paso dos séculos, se foi configurando a fronteira lingüística actual entre galego e portugués, consecutiva, que rompe a unidade primitiva do territorio constitutivo. Palabras clave: territorio consecutivo; territorio constitutivo; fronteira lingüística; continuum lingüístico; portugués; galego.