Blog

MADISON – Mapa Dialectal Sonoro

O Mapa Dialectal Sonoro (ligação) do Centro de Linguística da Universidade de Lisboa constitui uma amostragem do panorama dialectal português do último quartel do séc. XX. Os fragmentos apresentados baseiam-se nas recolhas efectuadas com vista à realização de vários atlas linguísticos. [...] Todas as localidades inquiridas, para os diferentes Atlas, são pequenas localidades rurais ou piscatórias, pouco populosas. Os informantes, homens ou mulheres, são indivíduos nascidos na localidade e aí residentes em permanência, considerados representativos do falar local. Têm, preferencialmente, idades não inferiores a 50 anos e são analfabetos ou de reduzida escolaridade, para evitar interferências da norma escrita. Para além das respostas aos questionários, e tendo sobretudo como objectivo o estudo da sintaxe, recolheu-se fala espontânea, constituída por narrativas de actividades tradicionais, de festas, de usos, de acontecimentos locais e de experiências individuais, que permitiu paralelamente reunir muita informação etnográfica.

MADISON apresenta excertos de entrevistas em diversas localidades próximas da fronteira; de Oeste para Leste e de Norte para Sul:

Vila Praia de Âncora, Caminha, Viana do Castelo
Bade, Valença do Minho, Viana do Castelo
Estrica, Arcos de Valdevez, Viana do Castelo
Castro Laboreiro, Melgaço, Viana do Castelo
Santo André, Montalegre, Vila Real
Sonim, Valpaços, Vila Real
Travanca, Vinhais, Bragança
Riodonor, Bragança, Bragança
Guadramil, Bragança, Bragança
Outeiro, Bragança, Bragança
Constantim, Miranda do Douro, Bragança
Duas Igrejas, Miranda do Douro, Bragança
Sendim, Miranda do Douro, Bragança
Larinho, Torre de Moncorvo, Bragança
Escalhão, Figueira de Castelo Rodrigo, Guarda
Fóios, Sabugal, Guarda
 Monsanto, Idanha-a-Nova, Castelo Branco
Malpica do Tejo, Castelo Branco, Castelo Branco
Nisa, Nisa, Portalegre
Alpalhão, Nisa, Portalegre
Porto da Espada, Marvão, Portalegre
Campo Maior, Campo Maior, Portalegre
São Romão, Vila Viçosa, Évora
 Carrapatelo, Reguengos de Monsaraz, Évora
 Barrancos, Barrancos, Beja
Serpa, Serpa, Beja
Álamo, Mértola, Beja
Laranjeiras, Alcoutim, Faro

Documentação linguística das zonas raianas de Portugal e Espanha: o projeto Frontespo, com análise do caso da Beira Baixa / Extremadura espanhola

Publicou-se um artigo do Prof. Fernando Brissos (Centro de Linguística da Universidade de Lisboa) sobre o projeto FRONTESPO. A contribuição intitula-se Documentação linguística das zonas raianas de Portugal e Espanha: o projeto Frontespo, com análise do caso da Beira Baixa / Extremadura espanhola e aparece no número 3 da revista da Associação Portuguesa de Linguística.

Resumo (em inglês): 

This paper takes on two main objectives. The first is to present and depict the project Frontespo – Frontera hispano-portuguesa: documentación lingüística y bibliográfica [Spanish-Portuguese frontier: linguistic and bibliographic documentation], which aims at producing a comprehensive linguistic documentation of the frontier area between Portugal and Spain. The second objective is to study the stressed vowel systems of a specific border area located in the central interior part of Portugal, which, despite not having been subject to a detailed depiction up to this day, is decisive in understanding the constitution of Portuguese central-southern dialects as a whole, as recent studies have shown. The results are clear in (i) allowing for the description of the area’s vowel systems and (ii) improving our view on the history of central-southern Portuguese. This study therefore exemplifies the type of linguistic approach that a project like Frontespo allows for and, more importantly, the need for new, comprehensive language documentation projects in  Portugal.

Aldeas de habla portuguesa en La Codosera

El Prof. Juan Carrasco, miembro de FRONTESPO, ha publicado recientemente el trabajo "Aldeas de habla portuguesa en La Codosera"

Referencia bibliográfica: Carrasco González, Juan M. (2017): "Aldeas de habla portuguesa en La Codosera", Norba. Revista de historia, nº 27-28 (2014-2015) [Homenaje al Prof. Dr. Fernando Serrano Mangas], pp. 157-169. 

Resumen: El origen de las aldeas de habla portuguesa de La Codosera es moderno. Las características lingüísticas de su variedad local así lo indican. En este trabajo intentamos documentar cuándo nacen esas aldeas y, en consecuencia, desde cuándo se habla portugués en La Codosera.

Texto completo: Puede obtenerse en el perfil de Academia.edu del Prof. Carrasco: https://www.academia.edu/34609514/Aldeas_de_habla_portuguesa_en_La_Codosera_Portuguese-speaking_villages_in_La_Codosera

International Conference on Communities in Control: Learning tools and strategies for multilingual endangered language communities

The Mercator Research Centre, SOAS World Languages Institute, the Interdisciplinary Centre for Social and Language Documentation and the Foundation for Endangered Languages cordially invite scholars, community organisations and community members working on the revitalization of endangered languages, its documentation and archiving to join the International Conference on Communities in Control: Learning tools and strategies for multilingual endangered language communities that will take place in Alcanena, Portugal, on October 19-21 2017.

This conference is organised together with the Foundation of Endangered Languages as FEL XXI, the 21st issue of a series of yearly conferences.

The 3-day event aims to focus on community-driven activities. Abstracts are invited for papers on the following subtopics:

  • Community-driven revitalization projects
  • Use of archives for language safeguarding, revitalization and teaching
  • Connecting communities to archived collections: content, interface, language
  • Development of linguistic tourism: connecting language revitalization to local economic development as a way of increasing the status of local languages

The deadline for abstract submission is July 15, 2017.

Registration will open on June 12, 2017.

For more information please consult the website of the event: http://www.cidles.eu/events/mercator-soas-cidles-fel-2017

O barranquenho: porta entre línguas e culturas, passado, presente e futuro

O projeto FRONTESPO participa na organização e no programa do congresso internacional O barranquenho: porta entre línguas e culturas, passado, presente e futuro, que se celebrará em Barrancos o 2 de Junho de 2017.

A Guerra Também foi Nossa - RTP

“A Guerra Também foi Nossa” (RTP)

“A Guerra Também foi Nossa” (RTP)

Sinopse: "Foi uma sangrenta guerra civil que dividiu Espanha, mas também marcou para sempre a vida de milhares de portugueses, que viviam perto da fronteira ou trabalhavam no país vizinho. Há 80 anos, a guerra civil espanhola, autêntico ensaio para a 2ª Guerra Mundial, provocou meio milhão de mortos. Mais de 100 mil continuam desaparecidos até hoje, enterrados em valas comuns por toda a Espanha. Estima-se que centenas sejam portugueses. Esta semana contamos-lhe histórias inéditas de portugueses que, apesar de não terem ido para a frente de batalha, foram fuzilados na guerra civil de Espanha. Ao lado da fronteira, foi o teatro de guerra mais próximo do território português. O Linha da Frente percorreu a raia portuguesa e encontrou famílias destroçadas pelo horror da guerra, mas também histórias únicas de solidariedade e amor ao próximo. "A Guerra Também foi Nossa", uma reportagem da jornalista Ana Luísa Rodrigues, com imagem de Carla Quirino e edição de José Rui Rodrigues. Ver em: http://www.rtp.pt/play/p2231/e260226/linha-da-frente

 

Tags: 

Os días afogados

Os días afogados. Película-documental sobre la construcción de la presa de Lindoso (Barragem do Alto Lindoso), que anegó las aldeas de Buscalque y Aceredo (Ourense). Parte del metraje son películas grabadas por los propios vecinos en los años 80 y 90 o reportajes de televisión de la época, muy interesantes por el testimonio humano, pero también por la lengua utilizada.

 

Algunas referencias adicionales:

 

Os días afogados | Trailer 1

Os días afogados | Trailer 1

Portugal - Um dia de cada vez

Uma viagem que começa no extremo Norte de Portugal e que, por terras de Trás-os-Montes e do Alto Douro, visita uma dúzia de aldeias e lugares.
As casas, os cafés, as ruas, e as pessoas que ainda as habitam.
É o retrato do dia a dia de algumas dessas pessoas, cada vez menos, cada vez mais idosas. E sós.
Gente que leva a sua vida, um dia de cada vez.

Nota de Intenções

Tudo se passa numa terra interior de onde as pessoas fugiram e onde os restos do sonho de desenvolvimento se tornaram sinais do absurdo. «É a vida e a vida é triste», dizem com resignação os sobreviventes do Portugal interior. Sobrevivem na condição de viver um dia de cada vez, resignados à fatalidade do destino e a recordar um passado que podia ter sido melhor. A desilusão com o destino é enganada com a culpa da traição dos governantes e com a paixão pelos enredos da televisão. No vazio das horas iguais a tantas outras a existência passa e a vida gasta-se a tentar escapar ao desespero. É um filme de retratos de um país triste que fala de uma particular forma de esperança, a que sonha só com a felicidade de se cumprir a vida. Vivemos um dia de cada vez.

João Canijo e Anabela Moreira

http://visao.sapo.pt/jornaldeletras/cinema/2015-11-17-Portugal-Um-Dia-de-Cada-Vez-de-Joao-Canijo-e-Anabela-Moreira 

Portugal - Um Dia de Cada Vez - Trailer

Um dia de cada vez

Frontera hispano-portuguesa (Jan S. Krogh)

La página web de Jan S. Krogh recoge información sobre marcos fronterizos de todo el mundo. Cuenta con una sección específica dedicada a la frontera hispano-portuguesa, con descripciones, fotografías, mapas para acceder a los hitos fronterizos y numerosos enlaces a otras fuentes de información.

Captura de pantalla de la entrada dedicada a Tourem.

Amadeu Ferreira recita un poema

Dues lhénguas

Queremos inaugurar o blogue do projeto FRONTESPO lembrando o Amadeu Ferreira, grande lutador pela dignificação do mirandês, uma das variedades linguísticas faladas ao longo da fronteira hispano-portuguesa. Neste vídeo, gravado poucos meses antes da sua morte, o escritor recita o poema Dues lhénguas, escrito sob o pseudónimo Fracisco Niebro, e comenta os aspetos mais significativos da obra, nascida da sua experiência como falante bilingue.

Andube anhos a filo cula lhéngua trocida pula
oubrigar a salir de l sou camino i tener de
pensar antes de dezir las palabras ciertas:
ua lhéngua naciu-me comi-la an merendas bubi-la an fuontes i rigueiros
outra ye çpoijo dua guerra de muitas batailhas.
Agora tengo dues lhénguas cumigo
i yá nun passo sin ambas a dues.
Stou siempre a trocar de lhéngua meio a miedo
cumo se fura un caso de bigamie.
Ua sabe cousas que la outra nun conhece
ríen-se ua de la outra fazendo caçuada i a las bezes anrábian-se
afuora esso dan-se tan bien que sonho nas dues al mesmo tiempo.
Hai dies an que quiero falar ua i sale-me la outra.
Hai dies an que quedo cun ua deilhas tan amarfanhada que se nun la falar arrebento.
Hai dies an que se m’angarabátan ua an la outra
i apuis bótan-se a correr a ber quien chega purmeiro
i muitas bezes acában por salir ancatrapelhadas
i a mi dá-me la risa.
Hai dies an que quedo todo debelgado culas palabras por dezir
i ancarrapito-me neilhas cumo ua scalada
i deixo-las bolar cumo música
cul miedo que anferrúgen las cuordas que las sáben tocar.
Hai dies an que quiero traduzir ua pa la outra
mas las palabras scónden-se-me
i passo muito tiempo atrás deilhas.
Antre eilhas debíden l miu mundo
i quando pássan la frunteira sínten-se meio perdidas
i fártan-se de roubar palabras ua a la outra.
Dambas a dues pénsan
mas hai partes de l coraçon an que ua deilhas nun cunsigue antrar
i quando s’achega a la puorta pon l sangre a golsiar de las palabras.
Cada ua fui pursora de la outra:
l mirandés naciu purmeiro i you afiç-me a drumir
arrolhado puls sous sonidos calientes cumo lúrias
i ansinou l pertués a falar guiando-le la boç;
l pertués naciu-me an la punta de ls dedos
i ansinou l mirandés a screbir porque este nunca tube scuola para donde ir.
Tengo dues lhénguas cumigo
dues lhénguas que me fazírun
i yá nun passo nin sou you sin ambas a dues.

[ tradução para português disponível em http://stel.ub.edu/paremio-rom/es/p%C3%A1ginas/amadeu-ferreira ]

Fracisco Niebro (Amadeu Ferreira) lee y comenta dues lhénguas

Pages