Bibliografía multidisciplinar de la frontera hispano-portuguesa

[Resumen extraído de la fuente original]

A fala, geolekt o korzeniach tkwiących w galicyjsko-portugalskim oraz asturyjsko-leońskim i używany w dolinie Xálima przez 5000-tysięczną społeczność na granicy hiszpańsko-portugalskiej, jest znany ze swojej wyjątkowej żywotności: ok. 90% mieszkańców stale się nim posługuje, podczas gdy inne geolekty używane niegdyś na granicy są dzisiaj właściwie wymarłe. Tradycyjnie przetrwanie a fala wiązano z jej wielowiekową izolacją. Teoria ta opiera się jednak na nielicznych zapiskach historycznych, które w żadnej mierze – w mojej opinii – nie są w stanie opisać dzisiejszej rzeczywistości. Wyjaśnienia żywotności geolektu należałoby w takim razie szukać w roli, jaką a fala pełni dzisiaj w społeczności. Za drugą – równie ważną – podstawę jej żywotności uważam jej właściwości fonetyczne. Są one wystarczająco wyraziste, jak przypuszczam, z punktu widzenia percepcji, aby móc aktywować mechanizmy budowania tożsamości i tym samym nadawać a fala rolę osi zbiorowej tożsamości (hipotetyczne "cechy nieprzynależności"), co miałoby swój skutek w różnicowaniu językowym i zachowaniu dialektu. Analizując materiał dialektalny prezentujący wymowę przedakcentowego <ch> oraz akcentowanego <ei> w dolinie Xálima i porównując ją z wymową charakterystyczną dla – dominującego na tym obszarze – extremeño, identyfikuję te fonemy jako domniemane cechy tożsamości społeczności a fala w kontaktach z sąsiadami mówiącymi po kastylijsku. Abstrahując od danych statystycznych mówiących o kolektywnym stosunku społeczności do swojej mowy, posługując się pojęciem punktu widzenia oraz badaniami z zakresu lingwistyki aksjologicznej, analizuję zbiorowe wartości kryjące się w samej nazwie geolektu (a fala), zamiennie używanej przez społeczność nazwie „chapurrau”, wywodzącej się od kastylijskiego czasownika oznaczającego "mówić nieskładnie, bełkotać" oraz w wybranych z literatury fragmentach wypowiedzi, które wyraźnie wskazują na nieutożsamianie się z takimi obszarami geokulturowymi, jak Ekstremadura, czy Kastylia, a nawet na wbudowany w językowy obraz świata mieszkańców Xálimy swoisty "podwójny" punkt widzenia siebie jako "obcych w oczach obcych" na zasadzie relacji kategorii. Wspomniane pojęcia i wypowiedzi niosą silny ładunek emocjonalny, aksjologiczny, który wskazuje, że społeczność postrzega siebie jako "pozytywnie innych" od sąsiadów. Wspomniane fonetyczne cechy nieprzynależności z punktu widzenia percepcji również są silnie nacechowane. W tak skonfigurowanej językowej i socjokulturowej rzeczywistości być może uprawniona byłaby teza o posiadaniu przez nie potencjalnego ładunku aksjologicznego, który byłby aktywowany podczas kontaktu z "obcym" rozpoczynając opracowany przez Breakwell łańcuch procesów tożsamościowych prowadzących do wzmacniania pozycji geolektu z Xálimy. W celu ustrukturyzowania i nadania fundamentu teoretycznego mojej hipotezie, proponuję dodać czynnik "mówić w inny sposób" do mechanizmu Identity Process Theory Glynis Breakwell, który wzmacniałby dwie zidentyfikowane przez badaczkę podstawy tożsamości ("identity principles"): odrębność od innych ("distinctiveness") i przynależność do społeczności ("belonging").

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

O autor expresa a súa preocupación por que se perda o galego falado na zona de Lubián (ZA) e manifesta que se mantivo nela a mesma identidade lingüística e cultural ao longo dos sécs. XIX e XX, a pesar das súas distintas adscricións administrativas (Valladolid, Ourense e Castela-León). Esta identidade está agora en perigo de desaparición se non se estuda e cultiva.

[Resumen extraído de la fuente original]

El seguimiento de la intervención inquisitorial, desde 1490 hasta 1730, pone de manifiesto la continuidad de una comunidad criptojudaica así como la represión que padeció a lo largo de tantos años. No obstante, el número de condenados fue muy pequeño, sobre todo si se compara con el de testificados, lo cual se debió, fundamentalmente, a las negligencias y a las irregularidades que caracterizaron la actuación de los inquisidores de Llerena en Ciudad Rodrigo.

[Resumo proveniente da fonte]

Propõe-se leitura, interpretação e integração histórica da epígrafe redigida em língua lusitana, proveniente de uma herdade dos arredores de Arronches. Documenta o sacrifício de animais, designadamente de dez ovelhas, a divindades indígenas – Banda, Reva, Munis, Broeneia… – cujos nomes se fazem acompanhar de epítetos, um dos quais repetido com grafias diferentes (em dativo, Haracui, Aharacui, Harase), passível de relacionar-se com o topónimo actual, Arronches. Na segunda parte, os três dedicantes, que poderão identificar-se como criadores de ovelhas, suplicam às divindades que lhes aceitem os sacrifícios. Considera-se muito viável a hipótese de relacionar esta e as outras epígrafes em língua lusitana – de Lamas de Moledo e Cabeço das Fráguas – com as rotas da transumância logo nos primórdios da dominação romana.

On propose la lecture, l’interprétation et l’intégration historique d’une épigraphe écrite en langue dite «lusitanienne», trouvée tout près de la ville d’Arronches, au nord de l’Alentejo (Portugal), au territoire de la province romaine de la Lusitania. Le texte semble documenter le sacrifice d’animaux, notamment de dix brebis, à des divinités indigènes – Banda, Reva, Munis, Broeneia… – dont les noms se font accompagner d’épithètes, l’un desquels répété avec des graphies différentes (au datif: Haracui, Aharacui, Harase), passible d’être mis en relation avec le toponyme actuel, Arronches. Il y a une seconde partie, où (paraît-il) les trois dédicants – des éleveurs de brebis? – prient les divinités de leur accepter leur sacrifice. On considère très viable la possibilité de cette inscription – aussi comme deux autres écrites dans la même langue (trouvées à Lamas de Moledo e à Cabeço das Fráguas) – faire part des rites liés à la pratique de la transhumance au début même de l’occupation romaine de la Lusitanie.

[Resumo extraido da fonte] 

Situado nas margens do Ardila, a poucos quilómetros de Barrancos, em zona hoje fronteiriça, Nonudar é um pequeno povoado fortificado, totalment4e desabitado a partir dos inícios do século XIX. Sabe-se que D. Dinis lhe deu foral em 1295 e que oito anos depis foi doado à ordem de Avis. Da sua história anterior pouco o nada se conhece, é todavia possível at4estar a sua efectiva ocupação muçulmana através de duas lápides funerárias recentemente descobertas durante trabalhos de recuperação de antigas habitções. Ambas as lápides são em xisto da região, tal como vulgarmente acontece nas zonas rurais de todo o Baixo Alentejo, apresentando características formais pouco cuidadas devido à fragilidade do suporte e consequente difiultade e gravação.

Se reproducen y estudian las inscripciones existentes en las iglesias oliventinas de Santa María Magdalena y Santa María del Castillo.

[Resumen extraído de la fuente original]

Edición de las inscripciones descubiertas en el castro de «El Castillo» (Saldeana, Salamanca), un antiguo emplazamiento sobre el río Huebra, cerca de la frontera entre España y Portugal. Palabras clave: Epigrafía latina; Inscripciones funerarias; Onomástica indígena; Organizaciones suprafamiliares; Arconicum; Castro de El Castillo (Saldeana, Salamanca); Siglos I-II d.C.