[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Para determinar se a Comisión de Toponimia da Xunta de Galicia actuou correctamente ao subtituír moitos topónimos Cubelo e Cubelapor Covelo e Covela, analízase a súa orixe para aclarar se teñen un étimo en común ou proceden de raíces distintas. Examinando a concorrencia destes topónimos, obsérvase que as variantes con -o- son máis frecuentes no sur, mentres as variantes con -u- sono no norte. As ocorrencias de cova e covo son 194 e as de cuba e cubo son só 10. Por outra banda, na maioría dos casos onde hai un Cubel- hai no mesmo concello unha cova ou algún covo e na documentación antiga obsérvase que, canto máis se retrocede no tempo, máis numerosa é a familia de Covel-, xa que se deron moitos casos de trasvase de Covel-para Cubel-, mentres que non se deron casos en dirección contraria. Consultando a concorrencia de apelidos galegos, cristalizados arredor do séc. XIII, despréndese igualmente que o 93'5% corresponde a formas con Covel- e o 6'5% restante a Cubel-. Conclúese, deste xeito, que Covel- é a familia maioritaria, aínda que existe un grupo moi reducido de Cubel-, derivado de cuba ou cubo, polo que proceden de raíces distintas. | Índice: Covelo/a antes da intervención da Comisión de Toponimia. Paralelos noutras linguas hispánicas | ¿Hai un Coveloou dous? | Posibles étimos | Cabo.