Multidisciplinary bibliography of the Portugal-Spain border

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Analízase o estado da normalización da lingua galega nos territorios de fala galega que fican fóra da fronteira administrativa de Galicia, con información sobre o status legal do idioma, as recentes iniciativas lexislativas levadas a cabo en Galicia e en Asturias e as reunións científicas (xornadas, cursos, congresos e simposios) nas que, total ou parcialmente, se analizou o estado da lingua galega nesas áreas [Adaptación do resumo que aparece na publicación]. | Índice (1ª entrega): 1. Introducción | 2. O conflicto lingüístico na franxa exterior: 2.1. A diminución xeracional do uso do galego | 2.2. A dinamización da normalización polo movemento asociativo e sindical | 2.3. Desleixo e prudencia institucional | 3. Disposicións legais: 3.1. Estatutos de Autonomía | 3.2. Leis e proposicións lexislativas.

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Analízase o estado da normalización da lingua galega nos territorios de fala galega que fican fóra da fronteira administrativa de Galicia, con información sobre o status legal do idioma, as recentes iniciativas lexislativas levadas a cabo en Galicia e en Asturias e as reunións científicas (xornadas, cursos, congresos e simposios) nas que, total ou parcialmente, se analizou o estado da lingua galega nesas áreas [Adaptación do resumo que aparece na publicación]. | Índice (2ª entrega): 4. Xornadas, Congresos e Cursos: 4.1. Encontros do galego exterior. O galego causa común | 4.2. I Congreso da Lingua e a Cultura Galegas en Asturias, León e Zamora | 4.3. Los caracteres generales del gallego de Asturias / Os caracteres xerais do galego de Asturias | 4.4. Simposio de Antropoloxía «Nos lindeiros da galeguidade» | 4.5. II Congreso da Lingua e Cultura Galegas de Asturias, León e Zamora | 4.6. I Xornadas da Lingua e da Cultura Galega de Asturias: "Na busca das raíces da Terra Navia-Eo". Homenaxe a Dámaso Alonso | 4.7. O galego da "franxa" noutros congresos e reunións | 5. Bibliografía para o estudio da franxa [moi completa e actualizada]: 5.1. Lingüística. A fronteira oriental do galego e a caracterización das áreas da franxa | 5.2. Sociolingüística: 5.2.1. Conflicto lingüístico e normalización: a) Xeneralidades | b) Estatus legal | c) A normalización no ensino. Usos e actitudes | 5.2.2. Normativización lingüística | 5.3. Antropoloxía, cultura e historia. A problemática identidade das comarcas da "franxa exterior" | 5.4. Miscelánea | Apéndices documentais.

[Resumen extraído de la fuente original]

Neste artigo abordamos o estudo formal e semántico do nome que presentan as adegas e viños pertencentes á Denominación de Orixe Monterrei (Ourense) e, para ampliar o corpus, engadimos outros viños e licores que malia seren producidos na comarca de Monterrei non se adscriben á dita denominación. Para a elaboración do traballo realizamos unhas enquisas aos responsables das adegas coa finalidade de coñecer a motivación que hai detrás de cada un dos nomes. Ademais nalgúns casos os caldos non se elaboran na actualidade ou puntualmente deixaron de producirse, pero tivémolos en conta dado que son marcas rexistradas e achégannos información de interese dende o punto de vista onomástico.

This article deals with the formal and semantic study of wine and wine cellars names included in the Designation of Origin ʺMonterreiʺ  (Ourense). The corpus is furthered to other wines and spirits which, in spite of being produced in the Monterrei region are not comprised in this Designation of Origin. The study was carried out through enquiries to the wine cellars managers from whom we gathered information on the reasons for the names given. Certain wines or spirits are not produced any longer or their production was halted at a specific period of time, nevertheless, we took them into account as they are trademarks and they can provide valuable information from an onomastics approach.

PALABRAS CHAVE: Onomástica, lexicoloxía, campos semánticos, toponimia, antroponimia. KEY WORDS: Onomastics, lexicology, semantic fields, toponymy and anthroponomy.

[Resumen extraído de la fuente principal]

Nos últimos anos, teñen aparecido varios estudios sobre a Orde Militar de Alcántara, unha institución que, aínda que estreitamente vencellada co devir histórico da Extremadura leonesa, onde manifesta unha forte implantación, posuíu tamén encomendas dispersas por outros reinos do occidente peninsular. Nestes estudios, Galiza ocupa un lugar mínimo. Certo é que a implantación alcantarina na nosa terra é de pouca densidade; sen embargo, merece unha análise máis pormenorizada. A historiografía galega vai, de vagar, enchendo ocos. Un deles era o dos dominios das ordes militares. Mercé ás investigacións de José Luís Martín Rodríguez, José Luís Novo Cazón ou Julio Vázquez Castro, coñecemos os dominios da Orde de Santiago; aos de Gonzalo Martínez Díez, José Ángel Rey Caíña e aos nosos, os do Temple; os da orde do Santo Sepulcro, tamén mercé ao estudio de Martínez Díez, e da orde de San Xoán foron aparecendo artigos da autoría de Otero Pedrayo, Arcaz Pozo ou Carlos de Ayala. Pero da orde de Alcántara –e non digamos da de Calatrava, totalmente ausente- a penas dispomos de bibliografía. Logo do brevísimo e pioneiro artigo de Ramón Otero Pedrayo sobre a encomenda alcantarina galega da Batundeira, pero centrado na Idade Moderna, so no libro de Feliciano Novoa Portela se analiza, aínda que non exhaustivamente, a presenza da orde no territorio galego. Non pretendemos, neste traballo, esgotar o tema alcantarino. Somos conscientes de que precisaría unha profunda disección dos documentos para coñecer máis polo miúdo o patrimonio da orde: tipos de propiedades (casas, leiras, montes, vilas...), os portádegos, os vasalos, etc., pero excedería os límites dun artigo. Cremos, sen embargo, que recollemos o fundamental e os leitores terán unha panorámica do que significou a orde de Alcántara no noso país.

ÍNDICE: 1. A ORDE DE ALCÁNTARA ││ 2. MESTRES DA ORDE ││ 3. A XERARQUÍA DA ORDE │ 3.1. O Mestre │ 3.2. O Comendador Maior │ 3.3. O Prior do convento de Alcántara │ 3.4. O Claveiro │  3.5. O Sancristán maior │ 3.6. Os comendadores │ 3.7. O alférez da orde ││  4. ENCOMENDAS DA ORDE DE ALCÁNTARA ││ 5. PEGADA GALAICA NA ORDE DE ALCÁNTARA ││ 6. A ORDE DE CALATRAVA EN GALIZA ││ 7. OS MECANISMOS ALCANTARINOS DE ADQUISICIÓN DO PATRIMONIO │ 7.1. Doazóns │ 7.2. Compras ││ 8. A XESTIÓN DO PATRIMONIO │ 8.1. Foros │ 8.2. Cesións │ 8.3. Os dezmos ││ 9. A ENCOMENDA DA BATUNDEIRA │ 9.1. Nacemento da encomenda da Batundeira │ 9.2. Núcleo da Batundeira │ 9.3. Núcleo de Armeses │ 9.4. Núcleo de Ribadavia │ 9.5. Núcleo de Troncoso-Couxil │ 9.6. Núcleo de Allariz │ 9.7. Núcleo da Gudiña │ 9.8. Núcleo de Nogueira de Miño (Chantada-Lugo) │ 9.9. Outros lugares ││ 10. MEMBROS DA ORDE QUE APARECEN NA DOCUMENTACIÓN ││ 11. A ENCOMENDA DA BAÑEZA ││ 12. COMENDADORES DA BAÑEZA 

[Resumo proveniente da fonte]

As fontes literárias antigas e, sobretudo, as epigráficas têm sido a base para a reconstituição da organização social dos povos do Norte e Noroeste da Península Ibérica nas épocas pré-romana e romana. Outros dados, como a dimensão das unidades habitacionais, a dimensão dos povoados e a sua distribuição espacial devem, porém, ser igualmente considerados. Os termos gens, gentilitas, cognatio e os genitivos do plural em -um e -orum não designam, provavelmente, em todos os casos, o mesmo tipo de grupo familiar. É possível que tais nomes se tenham aplicado, no Norte e Noroeste, a famílias alargadas de mais elevado status. Apresentam-se hipóteses para explicar o que se afigura singular e difícil de entender: a razão por que tão poucas inscrições funerárias incluem os dedicados numa “unidade organizativa”.

The historical reconstruction of the social organization of Northern and Northwestern Hispania during the Late Iron Age and the Roman period have been based on some references in Classical writers like Strabo and on funerary inscriptions. Other forms of evidence should be considered, like the dimension of the houses (or domestic units), the dimension of the settlements and their spatial distribution. The names gens, gentilitas, cognatio and the Latin names in -um or -orum based on personal names may have been given to different types of family groups. At least in some cases, these groups may have been those of higher status within their communities. Suggestions are presented here to explain why so few funerary inscriptions include the honoured deceased in a gens, gentilitas or in a social unit referred to by a name in -um or -orum.

[Resumo extraído da fonte] 

A lógica elemental do utilitarismo tem destruído muitos paisagens, en geral. A cultura das massas tem consequências desastrosas. A Natureza tem um modo de fazer formas. Os secadais de Miranda adaptam-se sabiamente às formas geológicas graníticas, aproveitando o agricultor as pedras para a construção de muros. A ideia da paisagem concebe-se como una forma da Natureza ao construir-se como objeto estético. Admito a possibilidade da existência de paisagens belas, propícias à existência do Homem. Admito que o belo natural se pode melhorar pela mão dos artistas. A paisagem enquanto objecto estético provoca em nós reacções intelectuais ou sensoriais. Para desfrutar de uma paisagem, é necessária educação estética. A paisagem é o re.sultado de uma ordem imposta aos caos original, é um conceito cultural. Cada paisagem tem uma leitura própria.