urn:nl-mpi-tools-elan-eaf:e9a6c3df-d9b6-4091-a462-3a443a099228
621
Que seña diferente.
Aínda hoxe?
[Asent] Cales son as feiras grandes, así as máis... ?
[Asent]
E que, que, que se fan... os sábados?
Non.
Como é?
Unha.
E cando foi?
Ah, é dicir, é a mesma feira, solo que aquel día é máis...
Por Santos.
[Asent]
A comprar, a vender ou de | ás dúas cousas?
Non, non, é [xxx] | cando, cando pasas, cando pasas a raia... para Turei, xa empezas a ver algunha [Riso].
[Riso]
A barrosa?
[Asent]
[Asent]
Non, non, e... nós estuvemos alí en Pitós e a cortala... [Emisión] é outra |
[Asent]
Amigo...
Entón, onde é o mellor sitio para comprar a carne.
Si.
Si.
Si, si, ou... Pi- | en | quero dicir, en Pitós, en Montalegre, onde, onde se compra a mellor carne?
Claro.
Si, si, si, xa [xxx] | xa estou entendendo, xa estou entendendo, si, si, si, si.
Claro, claro, claro.
[xxx]
Vindo de Lisboa... [Riso]
Si, si.
N- | el |
Por exemplo, a cría da vaca, cando é pequena, que nome lle dan?
Un becerro.
[Asent]
E cando é grande xa é vaca ou boi, non? [Emisión]
[Asent]
[Asent]
E a cría da cabra?
E cando é xa grande?
Un chivo.
[Asent]
O macho.
E cando [xxx] pequena | cando é pequeno?
Un año.
[Asent]
E xa é un carneiro.
Si, señor.
[Emisión] E cando se ven todos xuntos, por exemplo, cando están todas as vacas xuntas, como din?
Non, non, digo | din unha vacada, unha manada, ou... ?
Hai as dúas...
E de ovellas?
É rebaño.
E de cabras?
Tamén é rebaño.
[Asent]
O, o... | as vacas que, que había aquí eran máis ben para carne ou... había | ?
[Asent]
[Asent]
[Asent]
Si, eran para traballar e eran para |
Tamén.
Era para produ- | para...
[Asent]
E, e para... para, para... ai, ho, para leite e tal non, non se usaban.
[Asent]
Ben [TranscrDubidosa].
E onde, onde as vacas -bueno, ou as ovellas, todos estes animais- teñen o leite, aquela parte que é así, que teñen aqueles tetos... ?
Os ubres.
[Asent] Moi ben.
E, e cando... bueno, apertámoslle os tetos para, para quitarlle o leite?
Como é?
Munxir.
[Asent]
Non, non, aquí é munxir.
E, e munguir?
Munxir.
Si, si, é de...
E co leite facían algunha cousa?
Facían... | que facían?
[Asent] Manteca.
[Asent]
E queixo, facíase?
[Asent]
[Asent]
De todas formas, non era así unha cousa... tradicional, porque hai terras que son así... Arzúa, non sei que... [xxx]... | si, si, mais | pero aquí non... [Asent]
[Asent] [Emisión] Moi ben.
E... -que máis?- os animais da casa, tal, o porco, o porco cando é pequeno... [Emisión]?
Si, que nombre lle dan?
Un bacoriño.
[Riso]
Si, si.
Pode ser, si, pero bueno, aquí é bacoriño, e depois xa é porco, porquiño e tal.
E imaxino que... se facía a matanza no inverno para | aínda se sigue facendo.
E como, como, como se facía a matanza tradicionalmente?
[Asent]
E que tipos, que tipos de chourizos se fan?
Porque iso tamén, cada pueblo ten a súa maneira.
[Riso]
O cho-, o chourizo fino, por exemplo... como é, é o que leva máis... [Emisión] ?
[Riso] Acabamos antes [Riso].
Porque... vamos ver, hai, hai...
E cal é a diferencia, solo o tamaño, ou, ou levan cousa... ?
Ah, vale.
Ah... vale.
[Asent]
E o... bue- | si, os, os aderezos, os tal.
Ah, vale, vale, vale.
E despois, do resto, imaxino que todo para o sal, non?
Costilla...
[Asent]
Si, señor.
E á parte de, de, de aquí, é dicir, o que... | si, como lle chaman?
A cachola, [Riso], vale [Riso], entón é igual que na miña terra.
Hai sitios que dicen a cachucha, pero... é cachola, é cachola [Riso], si, si, moi ben.
Ese é o delgado.
[Asent] Que boa pinta ten o salchichón, carai, ma-, magriño, case non ten...
[Asent]
[Asent]
E, e... e que afecta, o frío?
[Asent]
Entón, todo isto | si, si [Riso] | todo isto quere, quere frío, o, o... | os |
[Riso]
Que rico!
[Riso] Pois é.
Trae, trae [Riso], está riquísimo, e o, e o salchichón leva pimenta tamén.
Pimenta negra leva.
E este, é dicir, o que non leva o, o salchichón é pimentón.
E o chourizo, si.
[Asent]
Colle o último, non deixes, que isto é a, a vergonza do gallego.
[Riso]
[Riso]
Ahora, ahora seguimos, de-, despois [Riso], despois a acabar...
Está quentiño. [TranscrDubidosa]
Este é o que chaman o chourizo gordo, ou non?
[Asent]
É da misma carne.
Pero que ten a preparación diferente.
[Asent]
O que chaman o revilla.
[Asent]
[Asent]
Pois, haberá que probalo [Riso], haberá que probalo, logo.
E é todo magriño, ademais, non, non, non, non, non lle botan, non lle botan practicamente grasa, é | esto é sano.
Todo está rico, todo é bon.
[Asent]
Si, si.
E cando matan, matan todos o mesmo día, ou... ?
[Riso] Moito traballo.
[Riso]
[Asent]
Nalgunhos sitios, precisamente por aí por Salamanca e tal, eles chámanlles... [Emisión] [x]enechos, chámanlles, e usábano para chamuscar, para chamuscar o porco usaban os, os [x]enechos estes.
Coa, coa palla do centeo -non?-, coa palla do pan.
En Laza?
[Riso] Os fachós [Riso].
Bueno, en Calvos dixéronnos fachuco tamén.
Un fachuco, [Asent]
Si, si, s- |
De gas.
[...] ten o noso traballo tamén [Riso].
Si.
Gracias.
Moito se nota tamén.
Están... ceibas por aí [TranscrDubidosa].
Si, claro, hai que gardalas.
Non hai color. [TranscrDubidosa]
Si.
Pois...
Listo [Riso].
[Asent]
[Asent]
[Riso]
[Riso] Non quere o leite comprado.
É que aí si que tamén se nota moito a diferencia.
Si, por iso aí os, os que non están afeitos...
Tres litros daba a cabra?
[Riso]
Claro, claro [Riso].
Disque si, disque si... é máis proteína, é máis esas cousas, si.
[Riso]
[Riso]
Bueno, pois alá, alá eles [Riso].
[Riso]
Claro... si, si, si.
[Asent]
[Asent]
Não, houve agora, houve agora uma.
[x]ueves?
Em Montalegre, sim.
Mas em Turei... Pitões... [xxx].
Então ai, as vacas que tinham de antes, antigamente, eran as mesmas... das do lado de lá da f- | também eran cachenas?
Não eram.
Sim.
A barrosa, s- |
Aqui, pois aqui não sei, em Portugal a carne das vacas, nós chamamos as barrosãs, é... é a vaca máis famosa de Portugal, é... | por exemplo, se foi em Lisboa ou no Porto formos a um restaurante e comprar uma carne, ou um bife, é... | que ai sim que... é um preço... muito, muito caro.
Muito, muito boa.
É outra coisa, é.
[Tose]
Filho do tio Bento.
E compra onde?
Não conheço Montalegre.
[Tose]
Sim.
É, [Emisión]... e agora nós aqui, neste projeto, vamos só [TranscrDubidosa] ás terras mesmo de fronteira, e Montalegre já é | já está um bocadinho mais longe, mas... em Portugal, Montalegre é uma vila que é muito... -percebem?- muito longe de tudo, é uma vila que não | sim, para nós, para nós, claro, para nós, para nós, [xxx].
Mas mesmo do Porto, Braga, quase ninguém vem a Montalegre, agora é mais famosa com a Feira das Bruxas | as Festas, as Festas das Bruxas, agora sim, mas eu sei isso e amanhã e quarta feira vou durmir a Montalegre, que os meus pais vêm cá e vou, vou passeiar em Montalegre.
[Tose]
Mungir.
É, é igual.
[Riso]
Este é o salchichón?
Ah, porque fez menos frio este ano, não é?
Houve menos frio este ano, ficou mais, mais brando, não é?
[Asent]
Não há problema, não há problema.
[Asent] É bom mesmo.
Muito bom, muito bom.
[Asent]
[Riso]
[Riso]
[Riso]
E hoje já não é, já não é assim?
Não, aqui.
Sim, mas já não chamuscam com, com...
E, de resto, a matança é como antigamente?
É só essa a diferença?
Essa é a diferença.
Obrigado.
Nós comemos o que os animais comen.
Essa é a diferença.
Esto eu... guardo.
É outra coisa.
E, se calhar, e há quem goste menos, e há quem goste menos -não?-, há quem goste menos destes ovos de aqui do que dos outros da cidade, porque estão habituados aos outros, não é?
[Asent]
É... muito mais gordo...
[xxx]
[Riso]
Dizem que sim, dizem que sim.
Mas -sabe?- em Portugal eu conheço muitas pessoas ao pé de Lisboa... [Emisión] jovens, crianças, que preferem ir comer ao MacDonald's, e esses sítios, a comer carne ou ovos assim... naturais.
E os que vão que... [xxx], mas é, mas é [xxx].
É, é aqui, se for mais para o sul, em Portugal já...
Já não é tão bom, não vou dizer que é tão má como aquela carne que nós compramos nos supermercados -percebe?-, no Intermarché... ou no Dia, carne que vem da Bélgica, da França, não é tão má como essa, mas não é tão boa como aqui.
A melhor carne em Portugal é esta aqui, de vaca, é Trás-os-Montes... é a melhor, é muito, muito boa, eu noto muito a diferença.
[Tose]
Muito, muito bom.
Muito bom.
Si, si, nós imos ás feiras alí aínda ahora.
É que a carne, a carne mismo ímola comprar toda alí, porque eiquí |
Aldea, al- | [TranscrDubidosa]
Hai dúas no mes. [TranscrDubidosa]
É o [x]ueves.
E á máis grande chámanlle a Feira dos Santos.
É alá no mes de octubre [xxx].
Solo que grande, non hai outra cousa, é máis [xxx].
Si, é a Feira dos Santos.
E agora, pois |
Si.
Si, buscar cousas, moito, si.
E agora mismo, pois a carne estámola indo a buscar toda alí, porque aquí non hai vacas, tu vas por aí arriba, cuantas vacas ves?
Iste pueblo estaba |
Claro.
E aiquí, aiquí iste pueblo, pois estaba cheo de vacas, equí non había máis ca vacas, [Emisión]... por todas partes, todos istes publos, ahora non ves unha.
Pero aí está cheo de vacas, entonces nós, se nos damos de conta, que tuvemos vacas... que claro... [Emisión] dicimos, a carne xa non é tan curada [TranscrDubidosa].
Entonces, imos alí porque teñen vacas, aínda mamarán o leite da vaca e aínda lle darán comida máis... [xxx].
E aiquí pois é... carne todo de granxa.
Non, eran moi parecidas, había unha, había unha clase eiquí, porque aínda lle chaman as cachenas... españolas, eran moi parecidas, pero en Portugal hai a, hai a raza da | destas... de moitos cornos, non sei como lle chaman... a, a barrosa, as barrosas.
Bueno, pois a | as vacas barrosas ás veces chegabámolas no monte, porque andabamos xuntos, e viñan con aqueles cornos así grandes, as vacas eran, as vacas eram pequenitas, mas elas tinham uns cornos [PORT] que aquilo metía medo, entonces, había esa... esa diferencia nas vacas.
E ahora as vacas de España, parte delas están en Portugal.
Esas vacas todas que se vían antes en, en, en España vense ahora en Portugal, eu vou alá e vexo as vacas que había eiquí, pois están todas alí, van [TranscrDubidosa] | vense alí.
Porque se cruzaron as... | os bois, as vacas e todo, e s-, e sin embargo consérvase a raza eiquí e consérvase a raza alá, porque a, a raza alá en Portugal, chámanlle as, as barrosas, páganlla máis, teñen subvenciós, según me teñen dito, que teñen subvenciós polas vacas barrosas, as de moitos cornos, para que non se acabe... a raza.
E aiquí as cachenas [Riso] tamén lle pagan por elas, ides aí por alí á de Calvos e vedes unha chea de vacas, pois esa é a raza cachena que había antiguamente eiquí na, na raia.
Coidado, que eso...
Nós comemos... nós c- | eu, eu, eu mismo comín moita en Portugal e, e traíamola tamén, hai moitos ano, eh, pero esa carne, coidado con ela.
Ise | tu, o gusto, non é solo a calidad de que sea máis dura, que sea máis blanda, que sea o que sea, pero o gusto... coidado, coidado [TranscrDubidosa].
Pero, pero, pero non che é a misma carne.
Se che dan a barrosa, que é barrosa completa, que é como é debido, é outro gusto.
Pasa que ahora |
Porque nós ímola com-, ímola comprar alá, pero claro, fo-... | xa non é a misma.
Unhos son bos, outros son malos, pero a barrosa, barrosa...
Home, [Emisión]... eu que che vou dicir, nós estámoslle indo a comprar a [xxx].
Comprámola sempre eiquí.
Ah, tu queres dicir onde é o mellor sitio para comprar a carne en, en Montalegre?
[Emisión] Eu pódoche dicir, eu... | aí de Turei, o, o Pablo, ao mellor conocédelo, que ten alí a... | exacto, [Asent], il dime que a compran alá na Nova Era, que é na rotonda subindo [xxx] para Montalegre... pero eu, eu cómproa | onde a compro chámanlle o Dia, que é a carn- | a... [Emisión] | o tallo, o tallo é del, independiente |
Bueno, pero é que en Montalegre hai, hai va- | en Montalegre hai varios sitios, e eu pódolle dicir onde a compro eu.
Claro, unhos cómprana nun sitio e outros cómprana noutro, eu, eu onde a compro tenme salido boa, entonces -para que vou andar cambiando?- cómproa [xxx] [TranscrDubidosa].
Cómproa no Dia... no Dia, entrando aló en, en Montalegre, cua- | antes dos bois, antes daquilo onde están os, os bois na rotonda | non sabe, non coñece, entonces... entonces nada. [TranscrDubidosa]
[Emisión] Pois alí.
Claro, para, para, para vós.
Claro, claro.
[xxx], claro.
Si, si, si, si, si, xa sei, si.
Pois, tu, tu ahora cuando vas, cuando vas, colles |
Bueno, pois se veñen por alá, pero se, se quixeran ir por eiquí, pois tamén...
Nós [Emisión]...
[Tose]
Si, unha cría, unha cría.
É unha cría.
Pois, bueno, se é femia... xa, xa é vaca e se é... macho, pois é un, é un boi.
Pois hai, hai un cabrito e unha cabrita, pero todo é a misma.
Pois un chivo.
Un chivo.
E o, e o, e o... e o lanar, as, as ovellas, pois é un... un, un -como se chama?- un carneiro.
Macho é o carneiro.
U-, un año.
Un año ou unha aña...
Pero despois que o macho se deixa para alante, é un carneiro.
[Tose]
Si, é unha vacada ou unha manada.
Si.
E de ovellas, pois un, un, un, un rebaño.
Igual, igual.
Bueno houbo estas, estas que era a raza esta que había, chamábanlle as... as cachenas, que eran máis ben vacas para traballar, eran máis fuertes para traballar, pero eran de menos carne, calidad de carne, era de menos calidad de carne, ao mellor era boa para comer, pero... despois é que se foron transformando as, as razas, entonces viñeron | veu a rubia gallega... e veu a raza bulera [TranscrDubidosa] lle chaman, entonces fóronse... | como xa non se traballaba con elas, viñeron os tractores... e todo esto, pois esa raza de vacas fóronse... máis ben desaparecendo.
Quedaron ahora moitos que as teñen cobran por elas para que non se termine a... a raza e a, e a tradición.
Coma en Portugal as, as barrosas, as barrosas en Portugal aínda as hai, pero non hai moitas xa, e bois barrosos tamén os hai, pero xa non é igual que antes.
Eran para traballar, para traballar.
Si, de criar, tamén criaban [TranscrDubidosa].
Máis ben de traballar.
Non, non, daban leite tamén, pero, claro, non eran raza xa de leite, xa eso, cada cousa...
Menos cantidad, claro.
Si.
Munxir.
En gallego é munxir.
En, en Portugal será mungui, ou?
Mun[ʒ]ir, é munxir, si, é munxir, igual, é igual.
Era, [Asent]... requeso como ahora se fan os iogures, unha cousa parecida.
Non, non era unha cousa... [Emisión] tradicional da casa.
Si.
Non, non, non, non.
Chamábanlle un, chamábanlle un... un porquiño ou un, un bacoriño... [Riso] en cada sitio... pero lles | ou nós chamábamoslle un, un bacoriño.
Despois, un porquiño, cuando era un pouco máis grande, un porquiño.
Noutros a- | lado, de eiquí de Galicia, un | chámanlle un marrao, un marrao pequeno, un marrao máis grande.
[xxx]
Exactamente.
Igual.
Si.
Se o queredes probar, dávolo a probar, eh, si, si.
Mira, mira, tráelle unha roda[ħ]a a cada un, dun e do outro, tráella, para que [xxx].
Dálle unha roda[ħ]a a cada un, un de cada.
Hai | antes, antes non se facían | solo se facían os chourizos gordos e os delgados.
Non, non, non, porque |
Tés | n-, non tés aí, télos aí?
Mira, a | o, o gordo [xxx] levaba unha clar- | outra clare [sic] de carne, e despois mezclábanlle... nabos... e o delgado, non, solo a carne.
E ahora o salchichón, lle chamamos nós, que é -como che vou dicir?- | claro, vas comprar aí a un sitio salchichón, entonces é todo, case todo magro... entonces tamén hai revilla, que prepárano, a misma carne, pero bótanlle distinto pimiento a, a cada un, a carne é a misma, pero bótanlle o... o, o | destintamente o, o | os conservantes e o... e o que lle fai falta.
Exacto.
Si, vai [TranscrDubidosa] para o sal e despois a f- | ponse un pouco a fumo... despois cómese así.
A ca-, a cabeza?
Esa chamámoslle a cachola.
A cachola.
A cachucha, non, eiquí chamámoslle [xxx], a cachola.
De aí |
Quedaba ou que?
O frío élle bo.
Si, si.
Quere frío.
E non lle traes un trociño de pan, ou?
Eu teño tensión, ela tamén ten... tensión e colesterol, entonces... cuando somos maiores xa non nos vemos [TranscrDubidosa], pero bueno, e aínda que non nos veñan outras peores.
S- | ise leva | é o que che estaba dicindo eu, que leva | exactamente.
Pero o outro leva pimentón, o, o |
E se houbera | se, se, se houbera pan, se houbera pan asábamos aí unhos que verías como estaban bos, eh.
Se queredes comer do pan sin sal, que vos ase unhos chourizos aí, eh... tranquilamente, eh, non | sen problemas, eh.
[Riso]
Pero é a misma carne.
Pero o que ten [xxx] outro pimiento.
Non, non todo magro, todo magro.
Non, nada.
Máis ben é, é... | os animales, que cuando comen o da casa, dáse-, dáselle verdura, dáselle todo natural, eu é o lle dou de comer e todo aquilo [TranscrDubidosa].
Vas comprar un porco, nós chamámoslle un porco, non... un marrao... e no | en Orense salen m-, salen moito máis baratos
Porque nós an-, antes cebábamolo nós.
E ahora a parte de aí, pois... esa | vive aí a filla e o, e o xenro, entonces ahora pois estaos coidando iles.
Seis... entonces |
E para eles.
Non, non, en distinto día [TranscrDubidosa].
Si, moito traballo.
Nada máis.
[x]enechos, si.
Non, non, nós, nós para chamuscar o porco era con... con palla, coa palla.
Dos fachós, como din en... | alá -como se chama?-, onde hai os carnaveles istes... [Emisión] | en Laza.
Fachuco, eiquí é un fachuco.
Fachuco.
En Portugal non é así?
Eiquí é un fachuco.
Non, ahora eiquí chamuscamos cun soplete, que lle chaman, de... ca- | de gas.
Como antigamente.
Exactamente.
E logo pasa unha cousa, que son alimentados co da casa, e aí é onde está, onde está a cousa.
Es-, eso é, eso é a diferencia.
Exactamente.
Os huevos, nós, nós traemos as, as pitas... témolas fóra... botámolas para fóra, non as temos, non as temos encerradas, non.
[xxx]
Témolas | te-, temos aí... un, un huerto grande aí nunha casa, entonces abrímoslle para fóra e... andan fóra, entonces, ises huevos...
A veces dáslle, dáslle unhos huevos dises a... a xente que non está eiquí, que está fóra, "ah, pero non son iguales", claro, claro que non.
Si, si.
De | tamén che vou dicir unha coi[z]a... ha-, hai aquí |
Sin embargo, o leite, ha-, había eiquí unha veciña que il [sic] é, é de Andalucía, pero o home é de eiquí, e veñen eiquí de verao -non?-, están en Barcelona, entonces, cuando tíñamos vacas, tiñan os rapaces pequenos, iban comigo e dáballe o leite a beber, eles bebían o leite, pero ela decía que |
Ahora son homes, xa son feitos, bueno, e acórdaselle todo eso, porque aínda lle estaba sabendo aquil leite.
Ela, sin embargo, di "ca... [xxx] nin velo", e os nosos, unhos non, pero o máis novo...
Ese marchou |
Solo, so-, solo lle | solo se lle acordaba o leite das vacas.
Claro, natural, [xxx].
O que che dicía, eu | temos |
Nós | eu o leite ás veces cuando vou... | solo o tomo á mañá, solo tomo un pouco de leite cunhas galletas ou pan, e digo "esto... tamén é unha das cousas artificiales que comemos", porque |
E daba tres litros de leite ao día, tres litros de leite ao día.
Ela tamén comía o que quería, andaba coas vacas a comer, elas viña sempre así.
E non o creían aí unhos veciños, dinlle [sic] "vóuvola munxir", sacáballe un litro á mañá, outro a mediodía e outro á noite.
E é claro, e, e, e o leite da cabra era moi fuerte... e eles |
E era un alimento moi perfecto, moi [xxx].
Si.
Si, si, si, é moi bo.
Colle pan.
Ah, claro.
Eso é, eso | ele-, eles | si.
Eu, eu, eu mismo | porque che vou dicir, porque... eu | nós, cuando tiñamos vacas, hasta matábamos un becerro, ao mellor para dous e... matábao eu, e comíamos carne natural o que lle nós lle dábamos, porque sabíamos que non había moito natural.
[Emisión] Claro, o que nunca o, o que nunca o comeu non se dá de cuenta deso... pero... ahora mismo eiquí, pois claro, vense comprar vacas, e ti dis "a carne que como, pois toda é de pienso solo.
Entonces, eu vou a Portugal... claro, eso hasta non o podes dicir en España, porque desde aquí, si, mira, claro, vai a Portugal... [TranscrDubidosa] pero eu compro todo alá porque teñen moitas vacas, e onde hai vacas hai...
E despois, claro, maman o leite da vaca, bótanlle comida... [Emisión] é outra carne.
Para alá xa non?
Si, si... si, si, si, si.
[Asent]
Se, se, se, se, se vides un día... e ides comer aí ao medio de Montalegre ou... | conócese [Emisión] moitos sitios, un motón de, de restaurantes que se come | cómese ben... pero [Emisión] se lle dis "ben, eu quería... un bife ou unha costileta de, de, de... | dunha... barrosa"... | ai, inauguraron unha carnicería, aínda mataron un becerro... barroso, porque tamén hai vacas barrosas, eso... coidado.
Eso eu comín, comín deso e eso, coidado... un gusto exquisito.
Si, aí en Montalegre si imos [TranscrDubidosa].
Si.
Nós só imos solo aí a Montalegre, hai dúas no mes... hai dúas no mes.
Non, é un [x]ueve- |
[x]ueves.
Este [x]ueves pa- | foi unha, e despois me parece | si | e despois me parece que é o...
Si, bueno, esa é un...
Si, por alá.
Aquel día é máis diferente, porque sea que eles [xxx] será, é... | sempre, sempre foi así.
Os españoles íbamos moito alá cuando era esa feira, pois íbase moito alí.
A buscar cousas, tamén.
Si.
Si, bueno, pero a carne esa xa é outra cousa.
Oi... en Turei si, moitas aínda, si, si.
Si, por aí, por aí... por aí aínda hai moitas.
Bueno, pero eso...
Bueno, porque é máis, máis diferente a granxa cás de [Emisión] | si.
Non, non, eran diferentes, s- | pero non eran...
[xxx] tiñan os cornos máis grandes.
Si.
Bueno, foron mezclando -non sabes?-, mezclando, mezclando.
Si.
E a, a raza delas fóronse mezclando [sic].
Ai, si [xxx].
[xxx], si, [xxx] que vai de aí.
Que vai de aí, si, si, si, máis cara.
Moito [xxx], moito mellor, [Asent].
O gusto que ten esa carne...
Pero o sabor que ten non é igual, non, non, é outra cousa.
Si.
Si, bueno, [xxx].
Bueno, quere dicir que tu vas comprar a carne e non é toda desas propias vacas -entendes?-, non, xa cambia de sabor.
[Asent]
Si, ten.
[Emisión] Pero é | si, que | ímola comprar alí, pero é o que dicimos, anque |
Non, el diche no pueblo, [xxx].
Exacto, di no... | mandar a un sitio donde se poda comprar. [TranscrDubidosa]
Ah.
Pero bueno, eles non importa [sic], eles dinche.
Escoita.
Eles dícenche onde hai mellor carne, así en Sen- | si en Sendín, bueno, ou en Sendín non hai, pero bueno, en Montalegre ou en Pitós ou noutro sitio.
Pero, si.
Claro.
Si, bueno, xa.
Iles veñen por eiquí.
Non, se non é non veñen por aquí, non, claro.
Pois é raro que non conozas despois de, de, de... | que non conozas Montalegre, porque é un | [Emisión] anque queda lexos... pero é un sitio...
[Asent]
Ah, para vós, claro, si, si, para eles... de Lisboa n- | claro, [Riso].
Si, si, si, si, [Asent]
[Riso]
Ah, toda b- | vas [xxx], non?
Non, pero non van por aí, Francisco.
Non van por aí.
Iles siguen outra ruta ahora... [Riso] onde sea.
Un becerro.
Un becerro, que me parece que xa volo dirían por Turei ou eso tamén son becerros.
Vaca, claro, eso xa saben eles.
Un cabrito.
Si, [xxx].
Macho é chivo.
Un carneiro.
O ma-, o macho, o macho é un carneiro.
Unha aña, un año.
[Riso]
Loutar, non?
Ah...
Si.
Si.
Un rebaño... un rebaño, un rebaño.
Igual, igual un re-, un rebaño de cabras ou de ovellas... é igual.
Si.
Si, bueno, pero a... | [Emisión] o sea, vacas | de todas as maneiras |
Non, pero pregúntache para que queríamos as vacas ou para que querían as vacas unhas e as outras, [Emisión].
Para traballar e mais a cría, tamén tiñan os becerros.
Meno- | producían menos, porque elas eran... máis de traballo, máis deso, pero daban ben [TranscrDubidosa].
Si, si, si.
Daban leite, pero menos cantidad.
Menos cantidad, si.
Nos ubres.
Para munxilas.
Munxir, munxir.
Si, [Emisión] claro, en castellano é ordeñar e nós [xxx] é munxir.
Non sei.
Munxir.
Será igual.
É igual.
Si, si, si, si.
O | co leite, pois po- | faías requesón, lle dicíamos, faías manteca, mantequilla, pero manteca, p- | eso... e, bueno, pois, e... [Emisión] e se comí- |
Si, si, cortábalo e... faías requesón, depois batías... para faer manteca, pois ibas xuntando, xuntando e despois cunhas cousas faías a manteca... e así.
Había quen faía queixo, si, nunca o fixemos, pero había quen faía queixo... si.
Non.
Si, bueno, pero... eso, eso xa é outra cousa, porque xa se dedican máis a eso, pero... pero eiquí non, eiquí non era tanto deso.
O nombre?
[Emisión]
Un bacoriño.
Un bácoro, un bacoriño.
[Riso] Si, había o seu nomes, si.
Si.
Bueno.
Bueno, pero el xa sabe el | eso xa o sabe el.
Eiquí é [xxx].
Si.
[Emisión] Aínda se sigue, aínda se sigue faendo, aínda se sigue faen- | si.
Bueno, a matanza, pois bueno... [Emisión] pois xuntábamonos os veciños que se t- | familias ou familiares, entonces xa... decí- | ou nombrabas un día, "tal día matamos", entonces xa nos xuntabamos todos e despois entonces iban os homes e... claro, sangraban o porco, normal, había que chamuscalo, lle dicíamos, e lavalo, e despois colgalo, para que se puxera a carne un pouquiño máis... máis dura, máis tesa, e despois había que desfaelo -aínda se sigue faendo así, eh-, desfaer en trozos para faermos os chourizos [Riso], se non deixas os xamós, todo ibas faendo asegún e vas facendo asegún a ti che interesa e che convén.
Si, si, si, si, eiquí faemos o chourizo gordo, lle dicimos, faemos o outro delgado e logo faemos salchichón ou revilla ou... fas | xente | unhos faemos máis e outros menos, pero |
Si.
O delgado ou salchichón?
Levan diferente... aderezo.
Diferente aderezo.
Se fas salchichón, un aderezo.
Espera, espera, vou buscar aquí abaixo.
Ves?- os delgados faémolos así, mira o que che digo eu, mira.
Iste é delgado.
Mira, o salchichón e eso probas.
Ao mellor xa está un pou- | n- | pouca grasa, o ese ten | o | ten menos grasa, o... | estoutro aínda ten un pouquiño máis de grasa -non ves?-... e así pois é.
Este ano non están tan |
Este é salchichón... si.
Este ano... foille mal, mal ano, porque esto xa para o inverno aquí principalmente onde matamos no [xxx], xeou [TranscrDubidosa] pouco, non se puxo duro como estes anos, que estaba máis sabroso, porque se puña máis duro e era máis sabroso, este ano está máis blando... principalmente estes.
O frío vaille ben.
Si.
Máis brando, porque fixo máis calor -non?-, non foi o tempo tan, tan frío.
Frío, [xxx], si, si, si.
Pan non lles dou porque nós, nós comemos sen sal.
[Riso] Entonces, por eso non... [Riso] | nós comemos pan sen sal e case todo sen sal.
Nós matamos máis, máis ben os porcos ahora polos fillos, porque eu case non o como e el tamén pouco, entonces |
Si.
Entonces... case non...
[Riso]
Si... exactamente, se, se gusta, colle.
Ese, mira...
Si, si, este | o | para o salchichón xa traes o, o preparado, xa che vén co sal para tantos | por e[x]emplo, cinco quilos ve- | xa che vén un paquetiño para cinco quilos de carne, xa vén coa pimienta, co sal, co color, todo.
E estoutro, non, estoutro tés que lle botar tu o que che... | tés que graduar tu o que queres -entendes?-, iste, iste.
[Asent] [Asent] E este leva pimentón, iste leva dulce e leva picante, iste, dulce e pic- | e o sal, e allo e ouréganos ou deso... iste, esoutro xa vén preparado, solo é... faer a | picas a carne...
Se che gusta, colle.
Si, [Asent].
Están | asados así na brasa están moi bos.
Houbéralle co-, houbéralle collido aí ao panadeiro un pan con sal.
[Riso]
Mira, este... é parecido a este, pero xa non é igual.
Non, este é revilla, feito na casa.
É da misma carne.
Si.
Doutra maneira... exactamente.
Ves?- este é o salchichón, ese é o chourizo delgado, e despois iste é... o revilla, feito na | coa misma carne da casa, pero diferente... | entendes?
[Riso] [xxx]
[Riso]
Non ten moita grasa, non ten moita.
Pouca [xxx], pouca.
Bueno, cada un ten o seu [xxx].
Non, bueno, si, xa.
Eles entenden, el entende ben.
Claro, si o | si queres facer as cousas que | vaiche na mitad case do precio, nós estámosllo comprando ao xenro, que [xxx] |
Antes sempre o cebei eu, para eles e para nós.
Il ceba sempre, si, ceiba | ceb- | coida... | engorda seis, para un irmao, para nós, para un veciño e para eles.
Non, non, [xxx] matando | non, non, moito traballo, non, depois teño que faer os chourizos e non, non dou, que ahora xa son máis vella, xa vou maior [Riso], xa non... | entonces...
Si, bueno, porque |
Límpase aquí.
Si.
Aí, aí, aí, como os huevos e como todo que si os, si os... | os o- | os huevos moito, moito.
Si.
Cerrámolas á noite, á noite encerrámolas, pero temos un huerto así a pé, abrímoslle para o huerto e... | si.
Si.
E despois, claro, dáslle a comida diferente, porque dáslle maíz, dáslle salvados, dáslle... verduras.
Non, non, non, si.
[Riso] Bueno...
[Emisión] Pois os huevos, normalmente, non, os huevos, non, porque [xxx], no verao eiquí vén moita xente de vacaciós, claro, están en Barcelona e así, pois, se tés, dáslle... eu como teño bastantes pitas, como veñen os fillos, bueno, entonces dállas [sic] e nos dicen "non se poden comparar", e é verdade que non se poden comparar os huevos do... | comprados, como os que tés tu aí na casa, eso non [xxx].
Están en Barcelona.
Sacaba | el estáballe sacando, munxindo, lle dicíamos, e eles bebendo por un vaso.
Ahora xa son grandes, pero antes...
Si.
Nin probalo, claro, si.
O máis novo desde que deixamos de ter as vacas... non tomou máis leite, non quixo máis leite.
Si, si.
Os outros, non, os outros |
Ui, moita diferencia, si, o leite das vacas tamén | é moito máis fuerte que o que se toma aí, eh.
Máis gordo.
Claro, claro.
Incluso, vouche dicir unha cousa, que... non... | t- | nós temos cuatro fillos, pero... os dous primeiros tiñamos unha cabra, unha cabra, e tomaban o leite da cabra con colacao.
Si, si.
Si, si.
Si.
Si, [xxx] porque lles sacabas os cadrillos, [xxx].
Ahora mismo cuando dicen "ai, ahora beber o leite da cabra", dixo "ahora máis ben morría antes de tomar", e sin embargo de pequenos estaban acostumbrados e tomábano... e é moi sano, o leite da cabra é máis sano có outro.
Ten menos grasas |
Ai, outra fur- | outro panadeiro, vou coller o pan.
[Riso]